![]() |
zdj. za Muzeum w Iłży |
Krótka historia Spółdzielni Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Chałupnik”
w Iłży.
Dnia
19 maja 1950 roku odbyło się Zgromadzenie Założycielskie Spółdzielni o nazwie:
„Chałupnik”, Spółdzielnia Przemysłu Ludowego i Artystycznego w Iłży. Terenem działalności obejmował powiaty iłżecki i opatowski, w późniejszym
czasie został rozszerzony. Przedmiotem działalności Spółdzielni było
wytwarzanie: ceramiki dekoracyjnej i użytkowej, tkactwo ludowe, zabawkarstwo,
koszykarstwo i miotlarstwo.
Działalność oparta była na pracy nakładczej jej
członków. Spółdzielnia została
zarejestrowana w Sądzie Okręgowym w Radomiu 30 sierpnia 1950 roku. Została też członkiem
Krajowego Związku Spółdzielni Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Cepelia”. W
1974 roku zmieniono nazwę Spółdzielni na: „Chałupnik” Wojewódzka Spółdzielnia
Pracy Rękodzieła Ludowego w Iłży.
Data
ta jest dla nas ważna ze względu na datowanie wyrobów, bo w 1979 usunięto słowo
„Wojewódzka”..
Przemiany ustrojowe 1989 roku i trudna sytuacja gospodarcza
kraju oraz brak zainteresowania wyrobami Spółdzielni odbiły się niekorzystnie
na kondycji finansowej. Zmusiło to jej członków do podjęcia decyzji o
likwidacji Spółdzielni i 9 listopada 1995 roku postanowieniem Sądu Rejonowego w
Radomiu została wykreślona z rejestru .
Nas najbardziej interesują oczywiście
lalki ze Spółdzielni w Iłży. Najpopularniejsze to oczywiście Agatki i Amelki z charakterystycznym drewnianym stelażem.
![]() |
zdj. IT Iłża |
Wytwarzano bardzo różne. Np. te z główkami z celuloidu
Wiele w strojach regionalnych.
O
Spółdzielni , lalkach i kulturze tego regionu wiele można dowiedzieć się z książeczki
Pani Rozalii Siwiec „Rękodzieło, moja pasja”.
Pani Rozalia pozostała wierna
lalkom nawet po zamknięciu Spółdzielni. Wystawia na jarmarkach, prowadzi warsztaty z dziećmi w muzeum.
A na koniec moje Iłżanki. Mam tylko dwie.
Większa to Lublinianka z 1986 r.
Mniejsza chyba starsza. Była w okropnym stanie i jest po renowacji.
Tak się przejęłam rolą, że lalka ma teraz zeza ;)